Thời điểm con vào lớp 1 được xem là thời điểm nhạy cảm của mỗi đứa trẻ. Đây là thời điểm con có sự thay đổi lớn về môi trường học tập. Con được tiếp xúc bên ngoài nhiều hơn và có nhiều dấu ấn sâu đậm trong nhận thức. Khi con vào lớp 1, cần chuẩn bị đầu tư như thế nào là tốt nhất?
Trong những năm gần đây, khi điều kiện kinh tế phát triển, sự quan tâm, đầu tư của nhiều bậc phụ huynh chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 lại càng mạnh mẽ hơn, quyết liệt hơn, đó là một biểu hiện thực sự đáng mừng. Tuy nhiên, chuẩn bị những gì cho trẻ, đầu tư như thế nào cho đúng cái trẻ cần khi bước vào lớp 1? Đây là vấn đề đang rất cần trao đổi, định hướng.
Thực tế cho thấy rất nhiều vị phụ huynh vì quá lo lắng, quá nóng vội nên đã “sắm sửa” cho trẻ những “hành trang” không cần thiết, thậm chí rất sai lệch.
Dưới đây là “4 nên, 2 tránh” khi con vào lớp 1.
Hai điều cần tránh khi con vào lớp 1
Cho trẻ vào lớp 1 chưa đúng tuổi.
Có thể nói việc cho con đi học sớm hiện nay càng trở nên phổ biến hơn. Song, không có nghĩa học nhiều hơn sẽ giỏi hơn. Việc cho đi học sớm có thể khiến trẻ cảm thấy quá sức khi đột ngột chuyển môi trường. Bởi khi chưa đủ 6 tuổi thì chắc chắn các yếu tố về thể lực, kĩ năng, tâm lí, ngôn ngữ… chưa đáp ứng với các yêu cầu vận động, sinh hoạt, học tập, giao tiếp của học sinh lớp 1.
Ở lớp 1, em nào khỏe hơn, mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp thì học giỏi hơn là điều hiển nhiên. Hơn nhau vài tháng tuổi là khác hẳn nhau về khả năng tiếp thu, vốn ngôn ngữ và khả năng giao tiếp.
Có một thực tế ở những vùng thuận lợi là số học sinh vào học lớp 1 khi chưa đủ tuổi khá nhiều. Nguyên nhân có thể do phụ huynh hiểu sai cách tính tuổi. Hoặc cũng có những phụ huynh thấy cho con học tiểu học rẻ hơn học mầm non. Hoặc cũng có những phụ huynh quá kì vọng khi thấy một vài biểu hiện “thần đồng” ở con mình và tin rằng đã đủ sức để vào lớp 1…
Thay vì sợ con không theo kịp hãy động viên con và tuyệt đối tránh việc so sánh. Nên nhớ rằng hầu hết những thành công hay thất bại ở lớp 1 sẽ là những dấu ấn sâu đậm theo suốt cả đời người, vậy nên đừng để các em phải gặp khó khăn, thất bại ngay trong các bài học đầu tiên.
Không dạy trước chương trình sách giáo khoa
Dạy trước cho trẻ những bài học trong chương trình, sách giáo khoa lớp 1. Đây là điều rất không nên.
Nhiều phụ huynh vì quá nôn nóng, lo lắng đã bắt con học trước cả mấy tháng hè, kể cả đánh vần, tập viết, làm toán, kể chuyện… theo sách giáo khoa lớp 1, thậm chí cả các tài liệu tham khảo, nâng cao. Cần biết rằng, học sinh sẽ rất nhàm chán, mất hứng thú, chủ quan, không tập trung ngay khi các em phải học những bài học đầu tiên mà không có gì mới mẻ, thích thú là điều tối kị.
Đó là chưa kể nhiều vị phụ huynh chưa nắm được kĩ thuật tập viết đã cho con cầm bút bi, bút mực viết quá sớm. Cầm bút sai (kĩ thuật và khoảng cách) từ đầu sẽ trở thành cố tật hết sức khó khắc phục. Chắc chắn sẽ dẫn đến viết chậm, viết xấu và ngại viết. Giai đoạn ban đầu học sinh lớp 1 cần phải viết bằng bút chì (người lớn gọt). Mục đích là để hình thành ở các em thói quen viết nhẹ tay (hễ nặng tay là bị gãy) và cầm bút đúng khoảng cách (cầm bút trên lát gọt). Bởi vậy, phụ huynh không nên tự ý cho con em mới vào lớp 1 viết bằng bút bi, bút mực khi chưa có sự cho phép của cô giáo phụ trách.
Bốn việc nên làm khi con vào lớp 1
Tham khảo bộ chỉ số phát triển của trẻ 5 tuổi
Quan tâm đối chiếu khả năng phát triển của trẻ với yêu cầu “Bộ chuẩn phát triển trẻ em 5 tuổi”. Việc này giúp đánh giá sơ bộ về khả năng nhận thức và thể chất của trẻ.
Có thể nói hầu hết trẻ đã hoàn thành chương trình mẫu giáo 5 tuổi đều đạt được các chuẩn phát triển nói trên ở mức cơ bản, tối thiểu. Tuy nhiên do đặc điểm phát triển và hoàn cảnh sống cụ thể của từng trẻ nên mức độ và sự hoàn thiện trong từng lĩnh vực luôn có sự khác biệt.
Chuẩn bị tâm thế sẵn sàng khi con thay đổi môi trường học tập
Môi trường mầm non các em được vận động nhiều. Môi trường tiểu học thời gian học và tiếp thu kiến thức tăng lên. Sự khác biệt này đòi hỏi ở trẻ những chỉ số cơ bản về thể chất, ngôn ngữ, giao tiếp và nhận thức quan trọng giúp các em hoàn thành tốt Chuẩn kiến thức, kĩ năng cơ bản tối thiểu của chương trình lớp 1.
Chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Khi có trẻ sắp vào lớp 1, các bậc phụ huynh nên giới thiệu cho trẻ biết một vài thông tin sơ lược và tốt đẹp nhất về trường tiểu học mà con sắp được học. VD vị trí trường, hiệu trưởng, thầy, cô giáo, quy mô, cảnh quan, thành tích…
Kể cho con những điều vui vẻ ở lớp 1. Con sẽ hấp dẫn với những trò chơi, buổi sinh hoạt sao, giờ vẽ, giờ hát… Đây cũng là cách để gieo vào trẻ lòng yêu thích, khát khao được đến trường.
Cùng con chuẩn bị đầy đủ đồ dùng vào lớp 1
Chuẩn bị đầy đủ mọi tư trang và dụng cụ học tập. Trang phục, sách vở, bảng, bút chì, bút vẽ, thước kẻ,… là những đồ dùng cơ bản. Tất cả đều phải sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp. Nếu có thể thì cho các em được tự chọn mẫu mã, màu sắc. Mục tiêu giúp trẻ thấy được vào lớp 1 là hết sức quan trọng và được ưu tiên nhất!
Tuy nhiên, cha mẹ cần lưu ý khi mua sắm đồ dùng. Hãy đưa trẻ đi cùng. Đồng thời nên chỉ cho con biết về những lợi ích lý thú của chúng khi được con sử dụng
Cùng con trong ngày đầu tiên đi học
Ngày đầu tiên đi học sẽ là một kỉ niệm đi suốt cuộc đời. Bởi vậy phải là ngày đẹp đẽ nhất, linh thiêng nhất đối với mỗi học sinh lớp 1.
Bố mẹ nhất thiết phải đưa con đến trường. Dù vì lí do gì cũng không được để trẻ đến lớp một mình. Nếu có cả ông bà và người thân khác càng tốt. Ngày hôm ấy mọi ưu tiên tốt đẹp nhất phải dành trọn cho trẻ lớp 1. Các cháu nhận được nhiều lời khen, nhiều nụ cười ngay trong buổi học đầu tiên.
Với nhà trường, lễ đón học sinh lớp 1 trong ngày tựu trường phải đặc biệt chú trọng. Không khí cần thân thiện, trang trọng và để lại ấn tượng đẹp đẽ trong mỗi học sinh. Giáo viên lớp 1 luôn “thường trực lời khen và nụ cười trên môi”! Bởi đó là dấu ấn luôn rõ nét trong tâm thức của mỗi học sinh.
Theo Dương Lâm (Sở GD-ĐT Hà Tĩnh)
